Poszerzenie pola kultury („Kultura Współczesna” online)

Redakcja kwartalnika „Kultura Współczesna” udostępniła na swojej stronie internetowej numer 3 pisma wydany w 2014 poświęcony problematyce poszerzania pola kultury.

O ogólnej koncepcji numeru czytamy: „(…) Najbardziej istotne okazało się jednak postępujące redefiniowanie takich pojęć oraz zakresów działań, jak kultura, sektor kultury, instytucje kultury, uczestnictwo w kulturze, aktywność kulturalna, ruchy kulturowe, kultura miejska itp. Problematyczność tego redefiniowania polega na tym, że – po pierwsze – odbywa się ono w nowych warunkach, wyznaczanych przez takie „zmienne” analizowane w kolejnych tekstach, jak konkurencyjność, komercjalizacja, kapitalizacja wiedzy, utowarowienie, zanik autonomii kultury, jej instrumentalizacja, festiwalizacja, iwentyzacja czy grantyzacja. Po drugie, proces ten toczy się w sytuacji, gdy dawny język opisu kultury stracił na znaczeniu, adekwatności czy atrakcyjności, ale nowe metafory i kategorie wcale nie są powszechnie akceptowane i nie przez wszystkich rozumiane są tak samo. Prowadzi to czasami do „pojęciowego szumu informacyjnego”, co ma też swoje pragmatyczne skutki (nawet w kręgu osób zawodowo zajmujących się kulturą coraz trudniej o porozumienie i wspólnotę rozumienia fundamentalnych pojęć). To z kolei – po trzecie – musi rzutować na polityki kulturowe. Można powiedzieć, że we współczesnej Polsce są one w procesie ponownego wykształcania się i nawiązywania specyficznych relacji z coraz bardziej zróżnicowanym otoczeniem (edukacyjnym, biznesowym, politycznym, samorządowym, medialnym i… każdym innym). Jedną z najbardziej kluczowych kwestii okazuje się w tym kontekście „niepoliczalność” kultury, a zwłaszcza jej sukcesu. Czy za jego miarę należy uznać liczbę uczestników jakiegoś wydarzenia czy raczej długość jego trwania? Czy znaczące jest zaproszenie wybitnych artystów czy poruszenie ważnych, rezonujących społecznie kwestii? A może kwestie mogą być miałkie, lecz nazwisko winno być „celebryckie”? Czy bardziej liczy się efekt w postaci zaistnienia w mediach czy poprawnie rozliczony grant i sukces buchalteryjny? Ale też czy istotniejsza jest lakoniczna notka lub obrazek w mediach o „wielkiej sile rażenia” czy może obszerna i pogłębiona krytyka, ale w piśmie niszowym?”.

W numerze tematycznym znalazły się m.in. następujące teksty:

• Waldemar Kuligowski, Cezary Obracht-Prondzyński, Wprowadzenie, czyli dlaczego o poszerzeniu pola kultury?
• Agata Bachórz, Krzysztof Stachura, Socjologia kultury w obliczu „poszerzenia”. W poszukiwaniu języka opisującego kulturę w transformacji
• Jakub Knera, Lesław Michałowski, Poszerzenie pola kultury – czym jest i gdzie go szukać?
• Sławomir Czarnecki, Cezary Obracht-Prondzyński, Piotr Zbieranek, Przemyśleć poszerzenie – praktycy i badacze wobec zmian
• Zmiany w kulturze. Poszerzanie, zawężanie czy porowatość pola kultury (dyskusja)
• Wojciech Kłosowski, Zmiana w polu kultury: z kim się dogadywać i po jakiemu?
• Wojciech Kłosowski, Kultura a sektor kultury – czy administracja nadąża za zmianą?
• Izabela Stachurska, Kultura głodna wiedzy. W jaki sposób zarządzać wiedzą instytucji kultury
• Waldemar Kuligowski, Poszerzanie jako problem: Web 2.0, idea partycypacja i pole kultury
• Władysław Zawistowski, Kilka uwag i wątpliwości
• Jakub Knera, Marta Białek-Graczyk, Animator potrzebny od zaraz
• Tomasz Szlendak, Rozładowania, albo jak uniknąć samotnej gry w kręgle w obszarze kultury?
• Jakub Knera, Iwona Zając, Praca od podstaw z kulturą
• Jakub Knera, Joanna Orlik, Instytucje kultury w dobie transformacji
• Jakub Knera, Marcin Śliwa, Kultura a zmiana społeczna
• Jakub Knera, Patrycja Medowska, Jacek Kołtan, Paweł Golak, Jakim językiem mówić, aby trafić do współczesnego odbiorcy?

Pełen numer pisma dostępny jest TUTAJ.

Zob. także „Wokół poszerzania pola kultury„