Kulturalna hierarchia. Nowe dystynkcje i powinności w kulturze a stratyfikacja społeczna (raport)

W połowie 2016 roku ukazał się raport „Kulturalna hierarchia. Nowe dystynkcje i powinności w kulturze a stratyfikacja społeczna” będący efektem projektu badawczego o tym samym tytule. Autorami publikacji są gdańscy socjolodzy i badacze kultury, a wydawcą Instytut Kultury Miejskiej. Miałam przyjemność być recenzentką/komentatorką wstępnej wersji raportu końcowego.

Jak czytam w raporcie: „Ostatnie lata przyniosły wyraźny zwrot (nie tylko w socjologii) ku tematyce podziałów społecznych. Na to zainteresowanie wymiarem strukturalnym niewątpliwie wpłynął kryzys ekonomiczny, który sprowokował wielką debatę o istocie, wymiarach, dynamice, przyczynach i skutkach społecznych zróżnicowań. Dyskusja dotyczy głównie skali, tempa wzrostu i znaczenia dysproporcji ekonomicznych, ale nie tylko (zob. np. Rychard 2012; Therborn 2015). W Polsce dodatkowy kontekst tworzy wyczerpywanie się paradygmatu transformacyjnego, a właściwie – dokładniej rzecz ujmując – szukanie odpowiedzi na pytanie: co się stało z/w społeczeństwie polskim w ciągu minionych dwudziestu kilku lat? Kontrowersje znajdują nie tylko wyraz w debacie publicznej, ale wpływają także na badania naukowe (Kolasa-Nowak 2010). To szczególnie istotne, ponieważ procesy transformacji ujawniły głębokie podziały wśród Polaków właściwie we wszystkich sferach: obywatelskiej, ekonomicznej, politycznej, edukacyjnej etc. Przyniosły również nowe podziały, choć spór dotyczy tego, czy i w jakich sferach życia są one najbardziej widoczne, dotkliwe i dysfunkcjonalne. W związku z tym zadaliśmy sobie pytanie: czy podziały są widoczne także w sferze kulturowej? Przy czym, co istotne, w projekcie tym do kwestii społecznych zróżnicowań doszliśmy od innej nieco strony niż większość analityków struktury społeczeństwa polskiego. A mianowicie przywiodła nas tutaj praktyka naszych wcześniejszych badawczych wypraw w świat kultury. Gdy kilka lat temu inicjowaliśmy badania nad poszerzonym polem kultury, nikt z nas nie spodziewał się, że finalnie dojdziemy do badania kwestii strukturalnych, podziałów społecznych i tworzenia nowych hierarchii. Od samego początku jednak problem ten nieustannie się przewijał w naszych analizach i wypowiedziach uczestników badań. Nie mogliśmy go więc pominąć”.

Z raportem można się zapoznać TUTAJ.