Wagner i Modern Talking na jednej playliście? (wystąpienie na seminarium)

W dniu 14 kwietnia 2021 r. odbyło się seminarium Sekcji Socjologii Sztuki Polskiego Towarzystwa Socjologicznego i Katedry Socjologii Kultury INS UKSW zatytułowane „Gusta nasze powszednie czyli wybory muzyczne Polaków”.

Podczas seminarium nasz Zespół zaprezentował wystąpienie pod tytułem „Wagner i Modern Talking na jednej playliście? Odmiany omniworyzmu muzycznego w Polsce„.

Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku zjawiskiem często opisywanym w socjologii jest łączenie praktyk kulturowych tradycyjnie przypisywanych kategoriom o odmiennym statusie społecznym (Peterson, Simkus 1992). Określa się je mianem omniworyzmu, w literaturze polskiej używa się również określania „wszystkożerność”.

Podczas naszego wystąpienia przeanalizowaliśmy strukturę omniworyzmu gustów muzycznych w Polsce. Przyjrzeliśmy się temu zjawisku od strony stratyfikacji klasowej, ale z uwzględnieniem oddziaływania kilku innych aspektów – zwłaszcza zróżnicowania omniworyczności ze względu na poziom wykształcenia i wiek.

Dominującym rodzajem omniworyczności gustów muzycznych w Polsce jest równoczesne lubienie disco polo, pop’u i muzyki ludowej (30%), na drugim miejscu lokuje się połączenie upodobań do disco-polo, muzyki plenerowej i pop’u (22.3%). Biorąc pod uwagę, że odsetki osób deklarujących upodobania do muzyki poważnej w połączeniu z innymi rodzajami muzyki nie są wyższe oznacza to, że omniworyzm koncentruje się raczej wokół muzyki popularnej.

Skłonności do omniworyzmu nie kształtują się w postaci jednego wymiaru, w którym na szczycie lokują się kierownicy i specjaliści a na dole członkowie klas niższych.  W społeczeństwie polskim występuje kilka rodzajów omniworyczności, przy czym w odróżnieniu od innych społeczeństw, szczególnie silnie rysuje się on wśród właścicieli poza rolnictwem. Wyprzedzają oni wyższe kadry kierownicze i specjalistów pod względem lubienia różnych utworów muzycznych i chodzenia na różne koncerty.

Omniworyzm w sensie różnorodności lubienia muzyki i omniworyzm w sensie różnych form aktywności z podobną siłą różnicują pozycję klasową i inne cechy jednostek. Nie można powiedzieć, żeby któryś z nich miał silniejsze (lub słabsze) odzwierciedlenie w hierarchii klasowej. 

Potwierdza się występowanie stosunkowo największej omniworyczności wśród osób najmłodszych. W kategorii do 25 lat średnia wartość sumarycznego wskaźnika omniworyczności pod względem chodzenia i lubienia muzyki jest najwyższa i systematycznie maleje w starszych grupach wieku. Osoby najmłodsze są również największymi semi-omniworystami w sensie najczęstszego chodzenia na disco-polo w połączeniu z muzyką popularną (30,3%) i łączenia disco-polo z imprezami plenerowymi (26,4%). Występuje to również (chociaż słabiej) w przypadku innych rodzajów omni- i semi-omniworyczności.

Pełna prezentacja dostępna jest TUTAJ.